Samisk høgskole feirar sin første doktorgrad 

Fredag 27. september var historisk ved Samisk høgskole. For første gong disputerte ein kandidat frå høgskulens eige program for doktorgraden.

Berit-Ellen Juuso får æra av å representere milepålen. 

Ho har studert leseevna til barn som har nordsamisk som talemål. Utgangspunktet er utbreidde haldningar blant foreldre om at samisk er eit særleg vanskeleg språk — så vanskeleg at ein del foreldre er redde for å la barna sine gå i samiskspråklege klasser.

Det har Juusos forskingsprosjekt slått fast at det ikkje er nokon grunn til.

Mytar om samisk

— Det viktigaste bidraget frå arbeidet mitt er at det viser at det ikkje er noko ved samisk språk som gjer det vanskelegare å lære å lese. Og barn som snakkar samisk lærer å lese like lett som barn som snakkar majoritetsspråket, seier Juuso til Khrono.

Juusos forsking viser at elevane når gjennomsnittleg leseevne det året dei fyller åtte år, som er det forventa tidspunktet.

I arbeidet med studien har Juuso følgt 36 elevar som var åtte år gamle om våren på 2. trinn i Noreg, og på 1. trinn i Finland.

Forskinga viser samstundes at det er nødvendig å ta omsyn til særtrekk i samiske språk på ulike stadium av læringa. Til dømes finst ikkje Y og X i samisk, og bokstavane i det samiske alfabetet er ikkje like godt kjent fordi det ikkje blir høyrt eller sett så ofte. Juuso trur dette er ein av grunnane til at mange trur det er vanskeleg å lære samisk.

— Men det samiske språket er ikkje vanskelegare enn andre språk, seier Juuso.

Jubileumssår

Arbeidet med å utvide utdanningstilbodet ved Samisk høgskole har vore i gang sidan etableringa for 35 år sidan, i 1989. I 2009 etablerte høgskolen masterstudiar i samisk språk og litteratur. I 2016 kom doktorgradsprogrammet på plass.

Det er i år 50 år sidan opprettinga av Nordisk Samisk institutt, som seinare blei del av Samisk høgskole/Sámi allaskuvla.

Rektor ved Samisk høgskole, Liv Inger Somby, rosar Juusos arbeid.

— Forskinga ho har gjort er både viktig og relevant, og vi treng meir av denne typen forsking på samisk opplæring og samiske språk, seier ho.

Berit-Ellen Juuso er frå Karesuvanto i Lappland i Finland. Ho har sjølv fire barn og har undervist i samisk i grunnskulen og i vidaregåande skule i 17 år.

les også

Dei er pionerar i norsk utdannings­historie