Årets høgdepunkt: Då regjeringa lytta til sektoren

Bak den siste luka i Khronos adventskalender for 2022 finn me Nina Sandberg. Ho er generalsekretær i Universitets- og høgskulerådet.

— Korleis vil du oppsummera 2022 med universitets- og høgskulebrillene på?

— For universitets- og høgskulesektoren vart 2022 litt som i den bibelske draumen: Sju magre kyr som steig opp av Nilen i tur og orden. Me gjekk inn i 2022 med eit historisk stort budsjettkutt, pandemi og digital undervisning. Så invaderte Russland Ukraina, og sektoren rigga seg for å ta imot akademiske flyktningar og frysa alt samarbeid med russiske institusjonar. Før revidert nasjonalbudsjett vart det klart at styret i Forskingsrådet måtte gå, og løyvingane vart stoppa. Over sommaren steig energikostnadene til uante høgder. Spionsiktinga ved UiT i haust la press på internasjonalt kunnskapssamarbeid, og det viste seg å vera politisk fleirtal for skulepengar for utanlandske studentar, oppsummerer ho og held fram:

— Då me i oktober arrangerte vår første fysiske UHR-konferanse sidan 2019, valde statsråden å lansera Langtidsplanen for forsking og høgare utdanning herifrå. Universitets- og høgskulerådet jobbar no for at langtidsplanen skal halda fram med å vera eit styringsverktøy som gjev sektoren stabilitet og framsyn. Planen bør koplast til budsjettprioriteringar også i vanskelege tider. Me opplever aukande forventningar til universitets- og høgskulesektoren, og det er bra! Kunnskapsbasert nytenking er naudsynt både for berekraftig omstilling og for den totale samfunnsberedskapen. I ei tid med mykje uvisse og der krisene avløyser kvarandre, er det viktig å satsa på kunnskap.

Forskningsrådet

Ola Borten Moe kaster styret i Forskningsrådet

— Kva er det kjekkaste du har vore med på i universitet- og høgskuleverda i år, og kvifor?

Fakta

Adventskalender 2022

• Kjende og ukjende personar i og rundt universiteta, høgskulane og institutta våre har vore intervjua i årets adventskalender.
• Dei har oppsummert året som har gått, og dei har kome med ynske for 2023.
• I dag, på siste dagen i kalenderen, møter du Nina Sandberg. Ho er generalsekretær i Universitets- og høgskulerådet.

— Det var den augneblinken då eg forstod at eg ikkje hadde høyrt feil, og regjeringa verkeleg hadde løyvt 1,64 milliardar kroner til Forskingsrådet gjennom nysalderinga i november. Det betyr at regjeringa har lytta til ein samla forskingssektor, og erkjent kor viktig det er med stabil i finansiering av forskinga. Det er eit viktig signal, ikkje minst til yngre forskarar, og for framtidig rekruttering.

— Kva har vore den største utfordringa, slik du ser det?

— Dei dramatiske endringane, med krig i Europa og trongare økonomiske tider. Dette har kravd ekstraordinær innsats frå universiteta og høgskulane. Universitets- og høgskulerådet har brukt nettverka sine for å førebu dei høgare utdanningsinstitusjonane best mogleg. Eg er glad for den internasjonale solidariteten som institusjonane har vist, og for omtanken for situasjonen til studentane.

forskning

Har funnet 1,6 milliarder. — Unngår katastrofe for norsk forskning

— Kva er ditt juleynske for universiteta og høgskulane?

— I år er det teksten til John Lennon som oppsummerer det. Det er eitt overordna juleynske som gjeld: «War is over». Eg håpar på eit 2023 utan frykt, for alle ukrainarar og for andre som er hardt råka av krigen.

— Kva skal du gjera i jula?

— Feira saman med familien - og gje hjelp til nokon som treng det.